ರಾಜಸ್ಥಾನ :ದಸರಾದಲ್ಲಿ ದಹಿಸುವ ರಾವಣ ಪ್ರತಿಮೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬ; ಇದು ಐದು ತಲೆಮಾರುಗಳ ಸಂಪ್ರದಾಯ. ಐದು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಗಂಗಾ - ಜಮುನಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ.
ಜೈಪುರ, ರಾಜಸ್ಥಾನ: ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಕೆಟ್ಟದ್ದರ ಮೇಲೆ ಒಳ್ಳೆಯದರ ವಿಜಯವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುವುದಲ್ಲದೇ, ಭಾರತದ ಗಂಗಾ - ಜಮುನಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಜೀವಂತ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರ್ಶ ನಗರದ ದಸರಾ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸುಡುವ ರಾವಣ ಮತ್ತು ಕುಂಭಕರ್ಣನ ದೈತ್ಯ ಪ್ರತಿಮೆಗಳನ್ನು ಮಥುರಾದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬವೊಂದು ತಯಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಸಂಪ್ರದಾಯವಲ್ಲ. ಸುಮಾರು ಐದು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ.
1956 ರಿಂದ ಆದರ್ಶ ನಗರದ ಶ್ರೀ ರಾಮ ಮಂದಿರ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಸಂಯೋಜಕ ರಾಜೀವ್ ಮಂಚಂದ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 7 ರಿಂದ 8 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ರಾವಣನನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಕ್ರಮೇಣ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಜೈಪುರದಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗಿದೆ.
ಈ ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ಯೋಗ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹೊಲಿಯುವುದು ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯ ಕಾಲ್ಗೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದು. ಆದರೆ, ಅವರು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜೈಪುರಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ಇದು ಕೇವಲ ಕೆಲಸವಲ್ಲ, ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುವ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿದೆ
ಕತ್ತೆಯ ತಲೆ ಹೊಂದಿರುವ ರಾವಣ: ಆದರ್ಶ ನಗರದ ರಾವಣ ಅದರ ನೋಟದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ರಾವಣನ ಹತ್ತು ತಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ಮನುಷ್ಯರದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಒಂದು ಕತ್ತೆಯದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಮಂದಸೌರದಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಅಹಂಕಾರವು ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ಮೂರ್ಖರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ರಾವಣ ದಹನ ಇಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ಆಕರ್ಷಣೆಯಲ್ಲ. ದಸರಾ ಮೊದಲು ನವವಿವಾಹಿತರು ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳು ಈ ರಾವಣನಿಂದ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಲು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಅವರ ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಕ್ಕಳ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಅದೃಷ್ಟ ತರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿನ ಭಕ್ತರ ನಂಬಿಕೆ ಆಗಿದೆ.
ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಭವ್ಯ ದಹನ: ದಸರಾ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ರಾವಣ 105 ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಕುಂಭಕರ್ಣ 90 ಅಡಿ ಎತ್ತರವಿದೆ. ರಾವಣ ದಹನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಈಗ ಡಿಜಿಟಲ್ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹ ಎರಡನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ನಿಜವಾದ ಶಕ್ತಿ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯೊಳಗಿನ ಏಕತೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಜೈಪುರದ ದಸರಾ ಇದಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಪುರಾವೆಯಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಮಥುರಾದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬವು ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ರಾವಣನನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆ ಒಂದಾಗಬಹುದು, ವಿಭಜಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿತು.